بلوچ گلزمین ءِ جارچین

 

 وش آتکے

|

 Download Balochi Font and view Balochi text uniquely 

| گوانک ٹیوب | لبزانک | نبشتانک | سرتاک

|

اول دسمبـر ۲۰۱۱

گونڈیں چمشانکے چا روایرشتی بلوچستانءِ زرُمبشتءَ
 

بلوچستان یکے چه دگنیاءِ ازگار و سیرین ملکان انت.بلوچستانءِ تیابءِ نیلین زر،گیس،ٹیل،کرومیت ،سنگ مرمر،ءُ همے پیم چه اے دگه کدرتی چیزان مالا مال انت.بلوچستان چه جغرافیایی لحاظا هن باز اهمیت داریں ملکے انت.بلوچستان ماں سئے ملکان بزاں ایران،پاکستانءُاوگانستانءَ بهرانت .اپسوز ءُ هزار ارمان که بلوچ راج گوں اے پهکین  مالءُ مڈیانی مالکیءَ زبهرانت.
من ادان سرپ گونڈین سرگوستے روایرشتی بلوچستانءِ زرُمبشت ءِ بابتءَچه میربهرام خان بارکزهی ءِ دورءَ دیم په اینگو، گوں وتی کمین زانتءَ عزیزین وانوکانی هذمتءَ پیش کناں.
روایرشتی بلوچستان بهرام خان بارکزهیءِ دستءِ چیرءَ ات.  1915 میلادی ءَ انگریزءِ فوج گون بهرام حان بارکزهیءِ سرمچارین فوجءَ مان کیچءِ هندءُدمگءَ مزنین اُرُش ءِ کت  مان اے جنگءُچوپءَ انگریزءِفوج پروش وارت.رند چه انگریزءِ پروشءَ میر بهرام حان بارکزهیءِحکومت رسمی صورتءَ منگ بوت.بهرام حان بارکزهی مان بمپورءَ وفات کنت. 
میربهرام خان بارکزهیءِ مرکءَ رند میردوست محمد خان بارکزهی وتءَ روایرشتی بلوچستانءِ شاه اعلان کنتءُ بلوچستانءِ گیشترین  هندءُ دمگان ءَ وتی دستءِ چیرءَ کاریت.
ایرانءِ دیکتاتورین رضا شاه  1928 میلادی مان بلوچستانءَ اُرش بارت ءُ میردوست محمد حان بارکزهیءِ سرمچارین فوجءَ پروش دنت.
میردوست محمد خان بارکزهیءَ گون لهتے چه همراهان دزگیرءُ مدتے چه رند یعنی 1308  هجری  شمسی ءِدی ماه ءِ26 تاریخءَ میر دوست محمد حان بارکزهیءُشکر محمد رند پاهو دیگ بنت.(چه 1916 میلادیءَبگر تان که 1928 میلادی ءَ یعنی 13 سال روایرشتی بلوچستان بهرام خان ءُ میر دوست محمد خانءِ کنفدراسیونی حکومتیءَ آزاتءُ وت واجهین مُلکے بوتگ).
میردوست محمد حان بارکزهیءِ پروشءَ رند بلوچ راجءِ لهتے دگه سرمچارین سروک  چوش که جما خان اسماعیل زهی ،محراب خان نوشیروانی، جیندخان یارمحمدزهی ...ءَ رضا  شاهءِ لشکرکشیءِ هلاپءَ هن جدءُجهد کتگ.
1964میلادیءَ(1343)هجری شمسیءَ عبدی خان، جما خان ماں عراقءَ جبهه تحریر بلوچستان اڈ کت.عراق ماں آ زمانگءَ بلوچانی  واستا یک امن ءُدلجمین پناگاهے (بنجاھے) ات.بلوچانی رادیو چه عراق‏ءَ شاهءِ هلاپءَ پروگرام شنگ کت.
1975میلادیءَایرانءُعراقءِ صلح بوت. گڑا جبهه تحریر بلوچستانءِ رادیو که شاهءِ هلاپءَ پروگرامی شنگ  کتگ ات،هم بند کنگ بوت. جبهه تحریر بلوچستان گون موسی خان مبارکیءِ سروکیءَ هم  ایرانءِ واکدارانی هلاپءَ تا مدتی ءَوتی جهد دیمءَ برت .
 
1357 هجری  شمسی ءَمان بهمنءِ 22تاریخءَ ماں ایرانء که اوداں وڑ وڑیں کوم ءُ راج زند گوازينگا انت ،انقلاب بوت. بلوچ راج هنچوش که اے دگه راجان ماں اے انقلابءَ بهر زورت.
1350 هجری  شمسیءِ سالءَ لهتے چه بلوچ راجءِ سرمچاران  گوں رحیم زردکوهیءِ پاگواجهیءَ مسلحانه جهدءَ بنگیج کت ءُ مدتےءَ رندبلوچستان راجءِ زرمبشت اڈ کت.
1357  هجری  شمسی ءِدی ماه ءِ26 تاریخءَ بزدلین ءُ دیکتاتورین رضا شاه گوں وتی خاندانءَ تتکءُ شت. گوں پهلوی حاندانءِ تچگءَ آئی شاهی تحت  چپیگ بوت .
بهمنء12تاریخءَ جادوگرین ملا خمینی وتی شومیں پادءَ ماں ایرانءَ ایر کت. بهمنءِ 15تاریخءَانجیئنر بازرگان ایرانے اولیگین هداروکی وزیراعظم گچین کنگ بوت.10روچ ءَ رند چه بازرگانءِ وزیراعظمیءَ فوجءِ نیرو هوائیءَ وتی همدردی گوں انقلابءَ درشان کت.
ملا خمینی په وتی نظامءِ بچینگءِهاترءَ عراق ءُ ايرانءِ جنگی بنگیج کت که ماں اے 8 سالے جنگءَ میلیونانی هسابءَ مردم کشگ یان که ٹپی بوت انت.
بهمنے انقلاب ءَ مزنین جزبگے مئے راجءِ تها ودی بوت .زمستانءِ 1357  هجری شمسی ءَ سازمان دمکراتیک مردم بلوچستان وتی بوتنءِ جارءَ جت. ماں اے جارءَ وتی لوٹی هم اے پیما دیما آرت:خانءُملاهانی ءُ همے پیم روشین هیالین گدارانی هلاپءَ جهد کنگءُ وتواجهی په بلوچستان. سازمانءِگیشترین سروک پیکاری ءُ لهتی دگه راجدوستین بلوچ ات انت.
پیکاری سروکءُ رهدربر هچپیمین زانتے چه بلوچ راجءِ دودءُربیدگءَنیست ات اش.اے سازمانءِ بنجاهی کمیٹی ماں پهرهءَ وتی کاربنگیج کت۔
سازمان دمکراتیک مردم بلوچستانءِسروک زمستانءِ 1358  شمسی ءَ ماں پهره ءَ رسترین پاسدارانی پلیتین تیرانی آماج بوتءُ ٹپی کنگ بوت.
بلوچستان ءِ راج زرمبش، سازمان دمکراتیک مردم بلوچستان ءُ حزب اتحاد مسلمین تھنا بلوچی تنظیم ات انت که ماں بلوچستانءَ فعال ات انت.
گونڈین مدتے رند سازمان دمکراتیک مردم بلوچستان پرشت و پروش بوت. پروش ورگءِ سبب اش ات که اهانی سروک ترس ات انت که سازمان  چه  اهانی کنترول ءَ در بیئت ءُ صد درصد بلوچی سازمانی ببیت.  سازمانءِ پروشءَ رند بازینے چه سنگتان گوں اے دگه سراسری حزب و سازمانان هوار بوت انت که بلکین وتی حق و حقوقءَ چه اے راهءَ بگرانت.
بازین کشءُ کشالانءَ چه رند ایرانی تنظیمانءِ کارپد شریئی سرءَ سهرا بوتءُ بازین بلوچ راجدوستے چه وتی پیسریگین ایرانی تنظیمان، چوش که مجاهدین خلق،سازمان چریکان فدائی خلق،سازمان دمکراتیک مردم بلوچستان دراتکءُ گوں بلوچستانءِراجی زرُمبشءَ هوار ءُ وتی نوکین سیاسی جهدءَ را بنگیج اش کت.
مرداد ماهءِ 1358 شمسی بامءِاستارءُ ،خانه بلوچ،انجمن دانشجویان بلوچ، همئے پئیم  واجه مرحوم  مولوی عبدالعزیز گون وتی لهتے همراهان حزب اتحادالمسلمینءَ ماں بلوچستانءِ بنجاهی شهرزاهدانءَ وتی بوتنءِ جار جت انت .گونڈین مدتیءَ رند بامءِاستاریان په اے آسرءَرست انت که ما گون سراسری گل ءُ تنظیمان بلوچ مهلوکءَ وتی نیمگا آرت نکنین په همئے هاترا دیماہ 1360  شمسی ءَجنبش آزادی خواهان بلوچ اڈ کنگ بوت.
دیماهءِ 1362 شمسی ءَمان اولیگین رندءَ وتواجهیءِ برنامه چه بلوچستان ءِ راجی زرمبشءِ نیمگءَ شنگ کنگ بوت.
30ءُ31مارچ1997 میلادی ءَماں سوئدءِ بنجاهی شهر بزان استکهلمءَ لهتے چه بلوچستانءِ راجی زرمبشءِ باسکان ءُ همے پیم لهتے چه جنبش آزادیخواهان بلوچءُ پیکاری جهدکار  کمیته هماهنگی اڈ کت. 21سپتامبر2003ءَحزب مردم بلوچستان(بلوچ اُستمانءِگل) وتی بوتنءِجار جت ءُ وتی جهدءَ  په بلوچءُ بلوچستانءِ حقءُحقوقءِ هاترءَ بنگیج کت ءُ اے جهد تان انگت جاری انت.
یعقوب مهرنهاد 1358 هجری شمسیءَ ماں زاهدانءَ پیداگ بوتءُ1381هجری شمسی ءَ بلوچستانءِ نوکین نسلءِ حقانی پد جنوک (صدای عدالت جوانان بلوچستان) اڈ بیگے جاری جت.
بلوچستانءِ نوکین نسلءِحقانی پد جنوک ءِ سروکءُ رهدربر واجه یعقوب مهرنهادءَوتی گوهرکیمتین جان په بلوچءُ بلوچستان ندر کت ءُ ماں سال 1386 هجری شمسی ءَ بلوچستانءِ بنجاهی شهر زاهدانءَ ایرانءِ ریاستی اجنسییان دزگیرءُ چه بازین لٹءُکٹانءَ رند 1387  هجری شمسی مرداد ماهءِ14تاریخ ءَ پاهو دیگ بوت .
عبدالمالک ریکی1361  هجری شمسیءَ زاھدانءِ شهرءَ چہ ماتءَ بوتءُ سال 1384  هجری شمسی ءَ جندالله ئی اڈ کت۔ عبدالمالکءِجهدگیشتر مذهبی ـ ملی جہدے بوتگ .عبدالمالکءِسلاهبندین گروپءَ ماں بلوچستانءِ مختلفین هندءُدمگان گون ایرانءِاسلامی رژیمءِ سلاهبندین سپاه پاسدارانءِ فوجءِ سرءُ اُرش برتگءُ بارینے چه هر دوئین نیمگءَ کشگءُٹپی بوتگ انت. عبدالمالک ريکی 3اسفند ماهءِ1388هجری شمسی ( 23 فروری  2010 ) میلادیءَ دزگرءُ 20 جون 2010 میلادی ءَ پاهو ديگ بوت.
33 سال چه بهمنءِ انقلابءَ گوستگ.ماں اے 33 سالانی تها بلوچ راج وڑوڑین زلمانی آماج بوتگ. بلوچ راجءِگزرانی،سیاسی،مذهبیءُدودءُ ربیدگی حالت پهکانی دیمءَ انت.روچے نیست که ماں بلوچستانءَ چنت نپر کشگ یان که پاهو دیگ مبیت.هر روچ ءُ هر هپتگ بیے گناهین ورنایان‏ پاهو دیگ بنت،بیے گناه ءَبلوچ راج ءُ مهلوکءَ ماں وتی ترسناکین ءُ بیمناکین بندیگجاهان بندیگ ءُ لٹ ءُ کٹ بوتگءُ انگت په تیزیءَ اے لٹءُکٹ جاری انت.
په درورءَ: ماں زاهدانءِ عیدگاهءَ بلوچان ءُزابلیانءَوت ما وت میڑینتءُ بازینے چه بلوچان شهید کنگ بوت انت. مکی مسیتءُ بی وسین بلوچانی لوگانءَ ماں باهوکلاتءُ سربازءَ گون هلیکو پتر ءُ آر.پی.جی ، بمباراش کت انت.
ايرانءِپیسریگین ءُ هنوگین واکدارانی کوشست همے بوتگ ءُ هست انت که بلوچ راجءَ بزگءُ وار بدار انت. بلوچ راجءَ چه گزرانیءُاجتماعی صورتءَ نیست بکن انت. کومی شعورءُ زانت ءُ راجی، دودوربیدگءُ بلوچی زبانءِ نشان ءَ گار بکنت تان همے گپ ءَ بیهال بکنت که آ وت یک راجءِ بوتگ ءُ هست انت ءُ یک وهد ءُ زمانگے  گون میربهرام خان ءُ میردوست محمدخان ءِ سروکیءَ آ وت یک ملکے ءِ واهند بوتگ انت.
مروچیگین بلوچستانءِاڑءُ جنجالان پهکانی دیما انت.بلوچستان ماں یک نازوکین ءُ مشکلین ماحولیءَ گرءُ چیل انت.ایران ءُ پاکستان بلوچ راجءِ نسل کشیءَ په تیزیءَ دیما بران انت.
په ایئر جنگ، ناهکین بهتام جَنَگ ، ٹگی ءُ پلینڈی، ناتپاکی ءُ برات کُشی، تھارمسگین  دودوربیدگی پکرو ھیال ،بلوچ راجءِ حق حاکمیت ءِ جهد تاوان بار بوتگءُ بوئگا انت . په همئے هاترءَ چه شما بلوچ راجءِ درستین ٹکانءُ بیلءُ همبلان هاس یوروپ ء بلوچان اچ وتی زردیےجهلانکیان  دزبندی کناں که اجارت مدئیت ایرانی راج دژمنین واکداران ءَکه گون ھر نام و دروشمے شمئے دیمروے رکاوٹ ببنت و اچ بلوچ راجدوستان ءُ بلوچی تنظیم ءُ پارٹیان لوٹ کنان کہ آ پہ بلوج کومءِ وشهالی و آباتی ءُحقانی پد جنگءِ هاترا، تپاکی ءُ هورکاری ءِ بئیرکا گون دوئین دستان جست بکن ات. هچ بر اے هون وارینءُ پلیتین ایرانءِ اسلامی رجیمءَ په وتی مکسدءُ مرادانءِ کامیاب کنگءَ مئیلنت.
بلوچ راج هما وهدا په وتی راجی لوٹان رسیت که آ یک ءُ دگرا برداشت و تهمل بکنت آ مچ ببیت تپاک ببیت ءُ هور کار بکنت.
آهانءِ که په وتی چُنت روچءِ زندءَپه راجءُ مُلکءِ هاترءَپه بزگینءُ بی وسین مهلوکءِ حقانی پد جنگءِواستءَپه اهانءِ راهتیءُ اسودگیءِ هاترءَجانءُ مالءَ وتی ندر کننت،گڑءَ اهانءِ نام ءُتوار چوش که نواب اکبرخان بکٹی،سرمچارین بالاچ،واجه میرغلام محمد رند،میر بهرام خان بارکزهی،میردوست محمد خان بارکزهی ،رحیم زردکوهی ءُ دگه هزاران شهید ماں راج دپترءِ تها چوش که درپشناکین استاریءَ تا ابد مانیتءُبلوچ مهلوک آئیءَ شاباش کنت.اگه نه تمامین  راجدوست ءُ سروک ءُ کماش میاریگ انتءُ بلوچ راج آهانءَ ڈوباریتءُ ایر جنت.
بلوچانءِ تپاکی سوبین باتءُ بلوچستان سبزءُ آبات
         نوهان سربازی
   دسامبر 2011